عبادت
عبادت به معنای اطاعت و پیروی خاضعانه، حالتی در وجود انسان است که خود را در اختیار آفریننده‌اش، می‌بیند. هدف از خلقت جهان، یاد و ذکر خدا و نیاز انسان به خدا را فلسفه و چرایی عبادت نامیده‌اند.
عبادت را به اجباری و اختیاری تقسیم کرده‌اند. در قرآن و روایات آثاری مانند آمرزش گناهان، آرامش و سرور انسان، افزایش رزق و روزی، امامت، تقرب الهی و استواری در دین برای آن، ذکر شده است.
محتویات
همچنین خلوص، اعتدال، صبر، علم، خشوع و طهارت را از آداب و شرایط عبادت دانسته‌اند. عبادت منحصر در مناسک عبادی نیست. دعا، تفکر و کسب روزی حلال را از مصادیق آن برشمرده‌اند.
در آیات و روایات تفاخر، تکبر، جهل، دنیاگرایی و حرام‌خواری از موانع عبادت محسوب شده است.
کتاب مقدس عبادت را به عنوان میثاقی با بنی‌اسرائیل مطرح کرده است.
۱ مفهوم‌شناسی
۲ فلسفه عبادت
۳ انواع عبادت
۳.۱ عبادت تسخیری
۳.۲ عبادت اختیاری
۴ آثار عبادت
۵ آداب و شرایط عبادت
۶ مظاهر و مصادیق عبادت
۷ موانع عبادت
۸ عبادت‌کنندگان
۹ جایگاه عبادت در کتاب مقدس و عهد عتیق
۱۰ پانویس
۱۱ منابع
مفهوم‌شناسی
عبادت را به پرستش،[۱] اطاعت و پیروی خاضعانه و خاشعانه و در مواردی به نهایت خضوع و فروتنی معنا کرده‌اند.[۲] عبادت به این معنا حالتی در وجود انسان است که خود را نیازمند[۳] و در اختیار حقیقتی که او را آفریده است، ببیند.[۴] علامه طباطبایی حقیقت عبادت را این می‌داند که بنده، خود را در مقام ذلت و عبودیت قرار داده و از هر چیز دیگر بریده، به یاد پروردگار خود باشد و او را ذکر گوید.[۵] میل به خدمت و تقدیس موجودی برتر که مستحق این خدمت و تقدیس باشد نیز به عنوان حقیقت عبادت بیان شده است.[۶]
عبادت در اصطلاح قرآنی معنایی عام دارد و بسیاری از رفتارهای انسان را اگرچه پیروی از شیطان و هوای نفس باشد، در برمی‌گیرد. بر اساس آیات قرآن مفهوم عبادت شامل عبادت دیگر انسان‌ها،[۷] عبادت هوای نفس،[۸] عبادت شیطان،[۹] عبادت بت‌ها[۱۰] و عبادت خداوند[۱۱] می‌شود.
مفهوم عبادت در علم فقه بر خلاف کاربرد عام قرآنی آن، فقط بر اعمال و مناسکی که به شرط قصد قربت انجام شود، اطلاق می‌شود و از آنها به احکام تعبدیه نام برده می‌شود.[۱۲] مفهوم عبادت در عرف مردم در ضمن بعضی از مصادیق آن مانند نماز، روزه، حج، دعا و تسبیح شناخته می‌شود که از معنای قرآنی و فقهی آن محدودتر است.[۱۳]
فلسفه عبادت
برای چرایی عبادت خداوند چند علت ذکر شده است. هدف خلقت جهان، یاد و ذکر خدا و نیاز انسان به خدا از جمله دلائل عبادت قرار داده شده است.
هدف خلقت جهان: عبودیت و بندگی خدا هدف اصلی از خلقت جهان قرار داده شده است. بر اساس برخی از آیات قرآن، خداوند جن و انس را برای عبادت خلق کرده است؛[۱۴] و به همین دلیل زمانی که انسان از این هدف منحرف می‌شود، خداوند پیامبرانی را مبعوث می‌کند تا انسان را از تحت عبادت طاغوت نجات داده به هدف اصلی خلقت خود باز گرداند.[۱۵] عبودیت و پرستش خداوند چیزی است که در فطرت انسان قرار داده شده و با سرشت او عجین شده است؛ ولی گاه از مسیر صحیح خود خارج شده و باعث پرستش موجوداتی از قبیل بت و انسان‌های دیگر می‌شود.[۱۶] امام علی(ع) در این باره هدف بعثت پیامبر اسلام(ص) را خارج کردن بندگان خدا از عبادت بت‌ها به سوی عبادت خداوند می‌داند.[۱۷]
یاد و ذکر خدا: به یاد خدا بودن و ذکر او را گفتن یکی از اهداف عبادت ذکر شده است. در آیه ۱۴ سوره طه خداوند خطاب به موسی(ع) ضمن معرفی خود به عنوان خدایی یکتا و تأکید بر وحدانیت خود، از موسی(ع) می‌خواهد که خدا را عبادت کند و نماز را برپا دارد تا یاد و ذکر خدا همیشه با او همراه باشد. مفسرین کلمه «فاعبدنی» در آیه را رکن عمل (فروع دین) که رکن دوم ایمان است، می‌دانند.[۱۸]
انواع عبادت
عبادت را به دو نوع تسخیری و اختیاری تقسیم کرده‌اند.
عبادت تسخیری
عبادت غیر اختیاری به نوعی از عبادت گفته می‌شود که عابد هیچ‌گونه اختیار و آزادی انتخاب ندارد و فقط فرمان‌پذیر است. عبادت تسخیری توسط همه موجودات هستی غیر از موجوداتی که دارای اراده هستند، انجام می‌شود.[۱۹] آیاتی از قرآن نیز بر این نوع از عبادت اشاره کرده است.[۲۰] علامه طباطبایی این نوع از عبادت را عبادت عامه نامیده است.[۲۱]
منبع:wikishia
[ بازدید : 167 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]
